Is het 'Ik hou je op de hoogte' of 'Ik houd je op de hoogte'?

Is het ‘Ik hou je op de hoogte’ of ‘Ik houd je op de hoogte’?

Beide schrijfwijzen zijn goed. Vroeger werd verschil gemaakt tussen schrijftaal ‘ik houd je op de hoogte’ en spreektaal ‘ik hou je op de hoogte’. Tegenwoordig is dat niet meer zo. Het is wel verstandig in één tekst voor één schrijfwijze te kiezen.

Wat is juist: Ik wil hem niet tekort doen, te kort doen of tekortdoen? Ik kom het in teksten op veel verschillende manieren tegen.

Tekortdoen is een scheidbaar samengesteld werkwoord. De persoonsvorm van een scheidbaar werkwoord schrijf je in twee delen: ‘Soms doe je iemand een beetje te kort’. Maar het voltooid deelwoord moet je wel als een woord schrijven: ‘We hebben allemaal weleens iemand een beetje tekortgedaan.’

Je kunt van een scheidbaar samengesteld werkwoord een afgeleid zelfstandig naamwoord maken. Dan schrijf je het woord helemaal aan elkaar. Dus: tekortkoming en tekortdoening.

Scheidbare werkwoorden zijn een heel normaal verschijnsel in onze taal. Denk aan terugbellen, nakijken en opnemen.

1. Terugbellen: Ik bel je na de vergadering terug.
   En: Ik heb je een dag later teruggebeld.
2. Nakijken: De lerares kijkt dezelfde dag de proefwerken nog na.
   En: De lerares heeft alle proefwerken dezelfde dag nagekeken.
3. Opnemen: Als ze geen zin heeft om te praten, neemt ze de telefoon niet op.
   En: Ze heeft de hele dag de telefoon niet opgenomen.

Kortom, het antwoord op jouw vraag is: ‘Ik wil hem niet tekortdoen.’Dit is de juiste schrijfwijze.

Ik las in de krant het woord burn-outepidemie. Een lastig woord vind ik dat. Het leest toch veel makkelijker als je burn-out epidemie met een spatie schrijft?

Woorden los schrijven wordt vaak gezien als oplossing voor vreemde samenstellingen. Maar die spatie is nooit de oplossing als het gaat om een samenstelling. Het woord zegt het al. Een samenstelling is een woord dat bestaat uit twee of meer woorden en die tezamen een betekenis hebben.

Burn-outepidemie is zo’n samenstelling. We schrijven samenstellingen dus als één woord. Burn-out is van oorsprong een Engels woord. Voor deze groep woorden geldt dat ze een streepje krijgen als een deel van de samenstelling een voorzetsel is. Out is een voorzetsel. Vandaar dat streepje in burn-out.

Epidemie moet je vervolgens ‘gewoon’ vast aan het woord ervoor schrijven. Als jij vindt dat het voor de lezer een lastig leesbaar woord is, dan mag je een streepje toevoegen. Dus: burn-out-epidemie. Ik ben zelf niet zo scheutig met dit zogenoemde optionele streepje. Want dan moet je consequent zijn en ook burn-out-klachten en burn-out-verschijnselen schrijven. Terwijl die woorden bekend zijn zónder streepje, dus burn-outklachten en burn-outverschijnselen.

Volgens mijn collega’s is ‘ik besef me’ een domme fout. Ik wil ze wel geloven, maar durfde niet te vragen wat er fout aan is. Kun jij het me uitleggen?

Je collega’s hebben het bij het rechte eind. Het werkwoord beseffen is geen wederkerend werkwoord. Wat is dat, vraag je je misschien af. Wederkerende werkwoorden hebben een wederkerend voornaamwoord bij zich, zoals zich gedragen, zich vergissen en zich uiten. Deze werkwoorden zijn verplicht wederkerend. Dat betekent dat ze niet zonder het wederkerend voornaamwoord kunnen voorkomen en als dat wel kan, dan verandert de betekenis: ik realiseer, ik vergis en ik uit kunnen niet.

Er zijn ook werkwoorden die soms met en soms zonder een wederkerend voornaamwoord voorkomen. Die noemen we toevallig wederkerend. Een paar voorbeelden: (zich) wassen en zich scheren.

Lees hier de volledige uitleg met voorbeelden.