Een diepe crisis in haar zelfvertrouwen, het gebeurt plotseling in een meeting. Ze hebben de verkeerde persoon ingehuurd, denkt ze in paniek, ik ben niet goed genoeg. Ze slaat zich door de meeting heen, maar de onzekerheid blijft. Van energieke consultant, gelukkig getrouwd, met een tweeling van 4 jaar oud, komen haar vaardigheden ineens niet meer tot hun recht. Ze werkt door, maar weet ook: ik moet iets doen, ik moet dit aanpakken.
Dit vertelt Jacqueline Brassey in haar Ted-talk. Ze is wetenschappelijk onderzoeker, adjunct-professor, co-leader van het McKinsey Health Institute en co-auteur van onder meer het ‘evidence-based’ boek Authentiek zelfvertrouwen.
Hoe raakte je uit deze crisis?
“Het hielp ten eerste om mijn verhaal te vertellen. Dat was spannend. Er ligt nog altijd een stigma op mentale uitdagingen zoals onzekerheid en angst. Ik ben er open over geweest en gelukkig kreeg ik veel positieve reacties. Mensen vonden het fijn dat ik het aankaartte en mijn onderzoek laat ook zien dat er veel mensen zijn die er ook mee kampen.
“Ik merkte dat veel mensen in mijn omgeving me graag bevestiging gaven. ‘Ik ben zo blij dat jij dit onderwerp bespreekbaar maakt, ik zit er zelf ook mee’, zeiden ze dan. Maar eerlijkheid gebiedt te zeggen: er waren ook mensen die me advies gaven er niet over te praten, omdat ze dachten dat dit mijn carrière weleens zou kunnen schaden. Dat laatste maakte mij niets meer uit, ik wilde er iets aan doen voor mezelf en ook voor anderen. ik ben er uiteindelijk aan gaan werken met behulp van verschillende workshops en trainingen, heb met een coach gesproken en heb certificaten behaald in zelfcompassie en acceptance- en commitment-therapie. Daarnaast ben ik verder praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek gaan doen om te begrijpen wat er aan de hand was, en uiteindelijk heb ik in dat proces een nieuwe medische graad behaald in de affectieve neurowetenschappen.”
Heel veel mensen piekeren en maken zich zorgen, blijkt uit jouw onderzoek.
“Ja, bijna de helft van de deelnemers zegt in ons verkennend onderzoek: ‘Ik zou beter presteren als ik me minder zorgen zou maken over het maken van fouten.’ En zo’n 40 procent piekert al snel een paar uur per dag. Volgens een recente wereldwijde studie van het McKinsey Health Instituut heeft een op de vier last van burn-outsymptomen, soms is dat gelinkt aan onzekerheid en piekeren. Dat is een groot aantal mensen en het kan het welbevinden echt nadelig beïnvloeden.
“We praten niet graag over en lijden in stilte. Dat is jammer, want er gaat zo talent verloren, maar ook het persoonlijk welbevinden. Ik zou zeggen: zoek steun, vind een coach, ontwikkel vaardigheden (want die zijn er), en praat erover met mensen die je vertrouwt. Dat zijn de dingen die je kunt doen als je er last van hebt. De skills om om te gaan met onzekerheid en piekeren, zoals emotionele flexibiliteit, leer je (nog) niet op school. Ik hoop dat daar langzamerhand verandering in komt. Maar die skills heb je wel nodig zeker in de huidige wereld, waarin we veel verandering meemaken, maar waarin ook verwacht wordt dat we ons blijven ontwikkelen.”
Je onderzoek leidde onder meer tot het boek Authentiek zelfvertrouwen. Waarom dat woord ‘authentiek’ ervoor?
“Als iets niet authentiek is, heeft het minder kans om effectief te zijn. Als je bijvoorbeeld iets vermijdt, of niet onder ogen wilt zien, dan mis je de kans iets te leren of op te lossen. Zelfvertrouwen zonder authenticiteit kan ook leiden tot te veel zelfvertrouwen (of je dat nu echt voelt of niet). Als je té zelfverzekerd bent, heb je vaak blinde vlekken, je staat minder open voor leren omdat je denkt dat je alles wel weet. Met authentiek zelfvertrouwen wil ik zeggen: je bent oké met het ongemak van onzekerheid en durft dat ook aan te geven, en tegelijkertijd heb je goed zelfinzicht in de vaardigheden die je wel hebt – het is een gezonde balans. Met de goede tools houdt onzekerheid je niet meer tegen te doen wat belangrijk voor jou is. Dit is een heel goede basis voor leren, ontwikkelen, presteren, maar ook welbevinden.
“Onzekerheid hoort erbij, het is onvermijdelijk in het leven, zeker als je je verder wilt blijven ontwikkelen en wilt groeien. Je moet door moeilijke en uitdagende momenten heen, waarbij je vertrouwen soms een knauw kan krijgen. Veranderingen, soms van binnenuit, soms vanuit je omgeving, bijvoorbeeld door de pandemie, kunnen ons onzeker maken en stress opleveren. Als je met compassie naar jezelf en de situatie kijkt en weet dat het normaal is dat je je zo voelt, en dus dat anderen dat ook voelen, is het makkelijker om je masker af te laten. Het is essentieel om te blijven leren en groeien. Comfortabel durven zijn met dat ongemak en blijven doen en bewegen naar wat belangrijk voor je is, ondanks dat ongemak, dát is authentiek zelfvertrouwen.”
Wat mij trof in je Ted-talk was de uitspraak: ‘Anxiety always starts in the brain, not with the situation.’
“Ja, ik dacht dat ik een fout in mijn brein kon vinden. Maar in mijn brein lag juist de sleutel. Ook al is context belangrijk voor een ervaring, de dieperliggende oorzaak van stress en angst ligt vrijwel nooit bij de situatie. De sleutel zit ’m in het opbouwen van mentale veerkracht: je emotionele flexibiliteit vergroten.
“Toen ik me realiseerde dat ik kon kiezen hoe ik ermee omging, gaf dat een gevoel van kracht. Als je je bang voelt of onzeker, kun je leren om op een andere manier naar de situatie te kijken en je ervaring met een situatie, maar dus ook je gedrag of reactie op een situatie, te veranderen. Je kunt een doorbraak creëren.”
Je hekelt in je Ted-talk de adviezen van anderen.
“Ja, ze zeggen ook wel: leg je interne criticus het zwijgen op. Dat werkt niet. We zitten nu eenmaal zo in elkaar dat we ons soms zorgen maken, onzeker zijn, en dat we gedachten hebben die zomaar op komen, en vaak hebben we allemaal wel een interne stem die kritiek levert. De een wat meer dan de ander. Daar is niets mis mee, sterker nog: het is gezond, het is een raadgever, zolang het in balans is. Ook met de zin ‘Fake it till you make it’ kan ik zelf niks. Als ik een zogenaamdepower pose doe, en iets wil faken, gaat het vaak juist verkeerd… ik struikel of gooi de koffie om.”
In het boek ga je verder in op de toolkit, met tools om authentiek zelfvertrouwen te vergroten. Wat ga je zeker bespreken?
“In mijn boek hebben we een toolkit met 32 tools om authentiek zelfvertrouwen te bouwen. Iedereen kan het leren! Sommige tools zijn erop gericht om een goede basis te bouwen, andere tools zijn er om om te gaan met SOS-momenten, als de nood hoog is. Ik zal in mijn keynote een paar voorbeelden geven van beide.
“Alles begint bij een sterk fundament: als je iets wilt veranderen of verbeteren, dan moet je heel helder hebben wat belangrijk is voor jou. Dat zorgt ervoor dat je makkelijker moeilijke beslissingen kunt nemen. Als je weet waarom je iets doet, neem je makkelijker een besluit, maar is het ook eenvoudiger om met consequenties van dat besluit om te gaan, bijvoorbeeld als wat je kiest vraagt dat je doorzet en doorbijt. En gaat dat mis of maak je een fout, dan ben je milder voor jezelf. Van te voren al weten dat je daar vrede mee hebt, geeft je een gevoel van empowerment, en dat geeft zelfvertrouwen.”
Je werkt met een virtual assistant in Costa Rica, Marilaura, wat kenmerkt jullie werkrelatie?
“Onze werkrelatie wordt gekenmerkt door partnerschap, flexibiliteit en vertrouwen. Ze werkt hard – mijn agenda is echt een uitdaging – is eerlijk, transparant en bovendien aardig. Vriendelijkheid en eerlijkheid zijn voor mij echt heel belangrijk, de menselijkheid. Eerlijkheid is hyperbelangrijk, want ik heb liever een probleem op tafel – dan kunnen we er iets mee.
“Je bouwt een band op over de jaren, je deelt persoonlijke dingen, geeft elkaar ruimte. Ze weet wat ik nodig heb en ze zorgt altijd voor pauzemomenten in mijn agenda. We hebben snel en makkelijk contact via Slack en af en toe spreken we elkaar via Zoom. Helaas heb ik zojuist afscheid van haar moeten nemen, want ze gaat learning en development doen bij McKinsey & Company van EA’s. Een mooie stap die ik toejuich, maar ik zal haar zeker missen, ook al blijven we in contact.”
Ben je zelf nog weleens onzeker?
“Ja natuurlijk, dat hoort erbij zeker als je nieuwe dingen blijft doen. Maar het heeft niet langer grip op mij zoals voorheen. Het heeft minder macht. In die meeting zat mijn interne criticus aan het roer. Met emotionele flexibiliteit neem ik het roer terug. Ik heb net weer een moedige beslissing genomen. En mocht dat mislukken, dan is dat oké, dan is het mijn eigen keuze geweest en zorg ik wel weer voor een plan B.”
