"Op onze site staat volgens mij een taalfout, maar mijn collega houdt vol dat dat niet zo is", mailde een lezer. "Het gaat om de zin: ‘Wat houdt je tegen.’ Houdt moet toch zonder t?’
Zoals bijna iedereen heb je geleerd dat de ‘t’ verdwijnt als ‘je’ achter het werkwoord staat. Dat is ook zo. Maar als het goed is, heb je ook geleerd dat ‘je’ dan wel vervangbaar moet zijn door ‘jij’ (‘je’ moet dus het onderwerp van de zin zijn). Is dat niet mogelijk, dat krijgt het werkwoord wel degelijk een t.
Een voorbeeld:
‘Wat raakt je het meest?’ Je is niet vervangbaar door jij (Wat raakt jij het meest?) In deze zin is de t achter de stam dus correct. ‘Je’ is het lijdend voorwerp en niet het onderwerp van de zin (dat is hier ‘Wat’).
Terug naar jouw zin:
‘Wat houdt je tegen?’ Ook in deze zin is je niet vervangbaar door jij: ‘Wat houdt jij tegen’ is niet correct.
Ben je nu in verwarring? Denk je nu dat de zin ‘Wat houdt jij tegen?’ wel degelijk een goede zin is? Dan heb je wel een beetje gelijk. Maar let op, de betekenis is een andere geworden. Kijk maar:
- Wat houdt je tegen?
- Wat houd jij tegen?
In de eerste zin vraagt iemand mij wat mij tegenhoudt om iets te doen. Misschien wordt het nog duidelijker als je ‘je’ vervangt door ‘jou’: wat houdt jou tegen. Het onderwerp in de eerste zin is dan ook ‘wat’ en niet ‘je’. In de tweede zin gaat het om de vraag wat ik tegenhoud. Houd ik een bal tegen of een vergadering? Kun je me nog volgen?
Misschien vind je de kwestie nog steeds lastig. Eén ding is zeker duidelijk: een verkeerde spelling kan tot verwarring leiden. Des te meer reden om foutloos te schrijven.
Wat is juist: ‘Let op wat er gebeurt’ of ‘Let op wat er gebeurd’?
De juiste schrijfwijze van gebeurd/gebeurt roept vaak vragen op. Vooral bij taalgebruikers die ‘op gevoel’ de werkwoorden schrijven. Gebeurd lijkt op het oog namelijk al snel de juiste vorm. Waarom? Omdat je veel vaker de werkwoordsvorm gebeurd met een d ziet in teksten dan gebeurt met een t.
Hoe komt dat zo? Dat komt omdat we ‘gebeuren’ in de zin meestal in de voltooide tijd gebruiken. Een paar voorbeelden:
- Er is iets leuks gebeurd.
- Wat is daar gebeurd?
Natuurlijk kun je deze zinnen ook in de tegenwoordige tijd zetten:
- Er gebeurt daar iets leuks.
- Wat gebeurt daar?
Zoals je ziet, krijgt gebeurd een d op het eind als het werkwoord in de voltooide tijd staat; in de tegenwoordige tijd krijgt gebeurt een t.
Taaltip en test
Doe de werkwoordspelling niet ‘op gevoel’. Zeker niet bij werkwoorden die beginnen met be-, ge- of ver-. De tegenwoordigetijdsvorm lijkt namelijk erg veel op de vorm van het voltooid deelwoord.
Vul de juiste werkwoordsvorm in. De antwoorden vind je in het kader hieronder (niet spieken!)
- Wie … (beantwoorden) al die brieven?
- Waarom … (bekennen) hij zijn fout niet?
- Zij heeft hem niet … (herkennen).
- Dat … (verwoorden) zij heel helder.
- Maar waarom heb jij die vraag niet … (beantwoorden)?
- Heeft hij al … (bekennen)?
- Hij … (erkennen) in haar zijn meerdere.
- Wie … (herkennen) zijn eigen handschrift nou niet?
Meer lezen over taalproblemen
Judith Winterkamp is trainer en coach in zakelijke communicatie (schriftelijk en mondeling). Ze heeft diverse boeken geschreven. Voor Management Support geeft zij schrijftrainingen als Creatief zakelijk schrijven en Notuleren als een pro.
Lees van Judith ook:
Onduidelijke taal: gebruik jij deze verboden woorden?
Waarom is Eskimo met een hoofdletter en indiaanse niet?
De tussen-n; Hoe schrijf je groentesoep, frikandel en pannenkoeken?
Taaltest: de goede antwoorden
Hieronder vind je de antwoorden op de test hierboven:
- Wie beantwoordt al die brieven?
- Waarom bekent hij zijn fout niet?
- Zij heeft hem niet herkend.
- Dat verwoordt zij heel helder.
- Maar waarom heb jij die vraag niet beantwoord?
- Heeft hij al bekend?
- Hij erkent in haar zijn meerdere.
- Wie herkent zijn eigen handschrift nou niet?
